زخمهای معده و گوارشی زمانی ایجاد میشوند که سطح داخلی معده و قسمت فوقانی روده کوچک با عفونت باکتری هلیکو باکترپیلوری دچار آسیب شوند. این باکتری به راحتی به سایر افراد منتقل میشود و در دستگاه گوارش مادهای ترشح میکند که باعث کاهش اثر لایه مخاطی محافظ میشود.
لایه پوشاننده معده و اثنی عشر به طور طبیعی دارای یک سد مخاطی هستند تا در برابر شیره گوارشی اسیدی محافظت شوند که در صورت از بین رفتن این محافظ معده و اثنی عشر دچار التهاب خواهند شد.
زخمهای گوارشی به دو نوع زخم معده و زخم اثنی عشر تقسیم میشوند. زخمهای اثنی عشر شایعتر از زخم معده بوده و معمولا در سنین ۲۰ تا ۴۵ سال دیده میشود در حالیکه زخمهای معده بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال شایع است.
زخمهای گوارشی گاهی اوقات ممکن است بر اثر مصرف طولانی مدت داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپیرین، ایبو بروفن و دیکلوفناک ایجاد شوند. سوزش معده، شکم درد، احساس سیری، التهاب یا انقباض، ناتوانی در هضم غذاهای چرب و حالت تهوع از جمله علائم زخمهای گوارشی هستند.
استعمال دخانیات، مصرف الکل و احتمالا مصرف کافئین از دیگر دلایل ابتلا به زخمهای گوارشی خواهد بود. همچنین عوامل ژنتیکی و ارثی در ابتلا به این بیماری نقش دارند.
با شروع ماه رمضان بسیاری از افراد مبتلا به زخمهای گوارشی برای گرفتن یا نگرفتن روزه مردد میشوند. گرسنگی طولانی مدت براثر روزه داری میتواند در برخی موارد باعث تشدید زخمهای گوارشی شود.
افرادی که قبلا دچار زخم معده بوده اند و در حال حاضر با دارو کنترل شده و هیچ علامتی ندارند، میتوانند چند روزی روزه بگیرند و اگر مشکلی نظیر درد نداشتند، ادامه دهند. اما در افرادی که زخم فعال دارند روزه داری توصیه نمیشود.
افرادی که داروهای مربوط به معده مصرف میکنند میتوانند داروی خود را در وعده سحر و افطار مصرف کنند و تا زمانی که به دلیل روزه داری دچار درد معده نشده اند به روزه گرفتن ادامه دهند. همچنین این دسته از افراد از مصرف غذاهای چرب و سنگین بلافاصله بعد از افطار خودداری کرده و آب و مایعات به اندازه کافی مصرف کنند.
نکته مهم این است که روزه داری در افراد مختلف تاثیر یکسانی ندارد و در برخیها حتی باعث بهبودی علائم گوارشی میشود.