فهرست مطلب
هوایی که ما نفس می‌کشیم در تک تک ســلول‌های بدن اثر می‌گذارد. در این بین حفاظت از سلامت کودکان در برابر آلودگی هوا بسیار ضروری است.
زندگی در کلان شهرهایی مثل تهران، اصفهان، مشهد و .. اصلا ساده نیست. حتی اگر زندگی در این شهرها را دوست داشته باشیم مواردی هستند که به طور مستقیم با سلامتی جسم و روح ما ارتباط دارند. مهم‌ترین مسئله‌ای که این روزها با آن درگیر هستیم، آلودگی هواست. جدای از سلامت جسمی، نکته مهم دیگر سلامت روح و روان کودک است. وقتی بدانیم تنفس هوای ناسالم باعث کاهش یادگیری و شادابی می‌شود و موجب افسردگی و بروز بیماری‌هایی چون آسم، برونشیت و سرطان می‌شود، بیشتر در مقابل آنها احساس مسـئولیت می‌کنیم.
در این مقاله از مجله اینترنتی نیازمندیهای همشهری به طور کامل با راهکارهای حفاظت از کودکان از زمان بارداری تا دوران مدرسه در مواقع آلودگی هوا آشنا می‌شوید.
زایمان زودرس و سقط، تهدیدکننده جنین
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در دوران جنینی و کودکی می‌تواند به تغییرات فیزیولوژیکی و متابولیکی تبدیل شود. اول از همه باید دانست که رشد مغز انسان یک فرایند پیچیده است و در طول دوران بارداری، ساختار اولیه مغز از قبیل مدار عصبی حرکتی، بیان، حافظه و دیگر کارکردهای شناختی شکل می‌گیرد. مطالعاتی که روی زنان باردار انجام شــده، نشان داده است مادرانی کــه در طول دوران بارداری در معرض سطوح بالایی از مونواکســید کربن و ذرات معلق بودند در معرض ریسک بالاتری از سقط جنین، زایمان زودرس، تولد کودک با وزن پایین و نقص قلبی مادرزادی هستند.
توصیه‌‌ی جدی به زنان باردار
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در اوایل بارداری به خاطر ایجاد تداخل در رشد جنین توسط جفت و کاهش اکسیژن رسانی و مواد مغذی به جنین و در سه ماهه آخر به خاطر تأثیرگذاری روی وزن جنین مهم است. از طرف دیگر قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در طول دوره‌های خاصی از بارداری ممکن محرک التهاب و درنتیجه زایمان زودرس باشد. پس بهترین کار این است که مادران باردار به مکان‌هایی که از آلودگی دور باشد، نقل مکان کنند. اگر این کار شدنی نیست سعی کنند در مواقع آلودگی کمتر از خانه خارج شوند و در خانه از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنند.
معدل پایین، نتیجه آلودگی هوا
با توجه به اینکه بسیاری از مادران شاغل فرزندان خود را به مهدکودک می‌فرســتند و همینطور بچه‌های بزرگتر هم هر روز به مدرسه می‌روند و در معرض هوای آلوده هستند، توجه به محیط مهدهای کودک و مدارس ضروری است. زمانی که فرزندان در مدرسه هستند، اوج زمان آلودگی هواست و همین امر موجب کاهش رشد شناختی در کودکان به‌خصوص در سنین ۷ تا ۱۰ سالگی می‌شود. ضمن اینکه محققان دریافته‌اند دانش‌آموزانی که در معرض آلاینده‌های سمی هستند، معدل پایین‌تری دارند. همچنین تنفس دانش آموزان در کلاس‌های شلوغ از جریان هوای سالم می‌کاهد و اگر به جای هوای مصرف شده، هوای تازه جایگزین نشود این مسئله می‌تواند به آسایش، بهداشت، کارایی، یادگیری و سلامت آنها آســیب برساند.
در اتاق‌هایی که هوای آنها خوب تهویه نشود به بچه‌ها احساس خفقان و ناراحتی دست می‌دهد. تنفس آلاینده‌ها باعث آسم و مشکلات تنفسی، خواب آلودگی و سردرد، ناتوانی در تمرکز فکری و اخلال در کارکردهای ذهنی می‌شود، چون اکسیژن کمتری به مغز می‌رسد و کارکردهای مغز پایین می‌آید. به همین دلیل آموزش‌های لازم مبتنی بر کاهش میزان آلاینده‌ها در جوامع و آموزش خانواده‌ها بخصوص در مواقع آلودگی هوا و تعطیلی مدارس ضروری است.
بالا بردن یادگیری در زمان آلودگی
در روزهای آلودگی هوا خــوردن میوه‌هایی که ویتامین C دارند ضروری اســت چــون وجود این ویتامیــن که جزو آنتی اکســیدان‌های قوی اســت می‌تواند باعث کاهش اثرهای منفی ناشی از آلودگی هوا شــود. اســتفاده از ســبزیجات و زینــک (روی) نیز می‌تواند از کاهش یادگیری جلوگیری کند. همچنین ویتامین E یکی دیگر از ترکیب‌های مهمی است که بدن را در مقابل اثرات زیان آور آلودگی هوا مصون می‌کند.
ویتامین E با اکســیژن ترکیب می‌شود و رادیکال‌های آزاد را از بین می‌برد. این ویتامین، چربی‌های اشباع نشده و دیگر ترکیبات حساس به اکسیژن مانند ویتامین A را از واکنش‌های اکسید کننده محافظت می‌کند. بنابراین مصرف مواد خوراکی حاوی ویتامین E عــلاوه بر مصون کردن بدن در مقابل آلودگی‌ها، مانع از بین رفتن ویتامین A نیز می‌شود. انواع آجیل، غذاهای دریایی، روغن زیتون، سبزی‌های دارای برگ تیــره، آووکادو و فلفل دلمه‌ای دارای ویتامین E هستند.
سیب و شیر، ضد نشستن آلودگی در گلو
برای جلوگیری از آلودگی که در گلو می‌نشــیند شیر و سیب باید زیاد مصرف شود. نوشیدن شیر نه تنها باعث افزایش میزان کلسیم بدن می‌شود بلکه سیستم ایمنی بدن را در برابر آلاینده‌ها مقاوم می‌کند. شیر همچنین باعث تمیز شدن مجاری گوارشی می‌شود.
استفاده از ماسک
در مواقع آلودگی هوا استفاده از ماسک شدت پیدا می‌کند. استفاده از ماسک یکی از راه‌های حفاظت از خود در برابر آلودگی هواست اما در استفاده از همین ماسک‌ها هم باید نکاتی را رعایت کرد. ماسک‌های کاغذی به لحاظ اینکه آلاینده‌ها را از خــود عبور می‌دهند به هیچ وجه توصیه نمی‌شوند. پس بهتر است از ماسک‌های فیلتردار و ماسکی که دهان و بینی را به طور کامل پوشش دهد استفاده شود. ماسک‌ها باید هر یک ساعت و نیم یکبار تعویض شوند چرا که وجود میکروب‌ها در سطح آنها خود منبعی از آلودگی می‌شوند.
انتخاب دستگاه تصفیه هوای مناسب
تبلیغات مربوط به دســتگاه تصفیه هوا و تولید آنها خصوصا شــهرهای بزرگ و پرجمعیت که در آنها میزان آلاینده‌های زیست محیطی بسیار زیاد بوده و سلامت شهروندان را به شــدت تهدید می‌کند، به سرعت در حال افزایش است. در ایران آلودگی هوا عرصه را بر شهروندان تنگ کرده که در این بین تبلیغات دستگاه‌های تصفیه هوا نیز رنگ و بوی بیشتری به خود گرفته است.
دستگاه تصفیه هوا در قیمت‌ها، اندازه‌ها و شکل‌های مختلف در بازار وجود دارد. این دستگاه‌ها در انواع تصفیه هوای بزرگ، کوچک، قابل نصب به دیوار یا ایستاده هستند. سازندگان این محصـولات ادعا می‌کنند که دستگاه‌های تصفیه هوا از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها گرفته و انواع گازهای آلاینده و دود سیگار از بین می‌برند. دستگاه‌های تصفیه هوا از انواع کوچک و قابل حمل برای استفاده در ماشین و اتاق‌های منزل گرفته تا انواع بزرگتر مخصوص محیط‌های عمومی و در شکل‌ها، اندازه‌ها و قیمت‌های مختلف در بازار وجود دارند. فقط یادتان باشد، اگر قصد خرید این گونه دستگاه‌ها را دارید، حتما آن را از مراکز معتبر خریداری کنید.