یکی از راه‌های صاحب خانه شدن و کسب سود حاصل از ساخت بنا، مشارکت در ساخت است. مالکان خانه‌های قدیمی با بهره‌مندی از این فرصت می‌توانند به فکر بازسازی خانه خود باشند.
عدم دسترسی به اطلاعات لازم در خصوص قرارداد مشارکت در ساخت ممکن است افراد را از این کار پشیمان کند. حتی ممکن است اطلاعات غلط، خسارت‌های مالی جبران ناپذیری متوجه مالک کند. ما در این مقاله از مجله اینترنتی نیازمندیهای همشهری، به بررسی مشارکت در ساخت، مزایا و معایب آن می‌پردازیم.
مشارکت در ساخت چیست؟
مشارکت در ساختمان به نوعی از قرارداد گفته می‌شود که به منظور سرمایه گذاری و کسب سود در حوزه املاک منعقد می‌گیرد. در این قرارداد یکی از طرفین به عنوان مالک ملک و طرف دیگر به عنوان سازنده و سرمایه گذار شناخته می‌شود که با یکدیگر به صورت شراکتی همکاری می‌کنند.
این دسته از مشارکت نوعی توافق دو جانبه است که هر یک از طرفین به نسبت خود سهام و مشارکت دارند. به منظور آشنایی بیشتر مقوله مشارکت در ساختمان را با یک مثال توضیح می‌دهیم. شخصی تصمیم دارد خانه کلنگی خود را تخریب کرده و یک آپارتمان چند طبقه در همان زمین بسازد. برای این کار شخص فوق ممکن است نه پول لازم برای ساخت را داشته باشد و نه تخصصی.
مشارکت در ساخت به یاری فرد مورد نظر خواهد آمد و می‌تواند با یک سازنده و متخصص که سرمایه لازم را برای تخریب خانم قدیمی و ساخت یک آپارتمان را دارد، همکاری کند. در این بین دو طرف می‌توانند از مزایا و سود حاصل از قرارداد مشارکت در ساخت بهره‌مند شوند. با توجه به اینکه هزینه‌های زیادی در مشارکت در ساخت صرف می‌شود، پیش از هر گونه اقدامی توصیه می‌شود نسبت به قوانین حقوقی آن اطلاعات کامل به دست آورید تا ضررهای مالی متوجه شما نشود.
در ادامه به بررسی مزایا و معایب قرارداد مشارکت در ساخت می‌پردازیم تا پیش از هرگونه تصمیمی برای ساخت و ساز، با دانش بهتری اقدام به چنین کاری نمایید.
مشارکت در ساخت چه مزایایی دارد؟
بازسازی بافت‌های فرسوده
قوانین ساخت ساختمان‌ها به اندازه امروز مدون نبوده و نظارت دقیق و چندانی بر نحوه ساخت و مقاوم سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله صورت نمی‌گرفت.
بر اساس آیین نامه ۲۸۰۰ که در سال ۱۳۶۷ تصویب شد، معیار اصلی ساختمان‌ها بر اساس مقاوم بودن و یا مقاوم نبودن در برابر زلزله در نظر گرفته شد. لازم به ذکر است طراحی ساختمان‌ها در هر منطقه‌ای بر اساس زلزله‌های احتمالی تا ۹۰ درصد در نظر گرفته می‌شود.
در سال‌های ابتدایی تصویب این آیین نامه ۲۸۰۰ اجرای مقررات تصویب شده چندان جدی در نظر گرفته نمی‌شد. در این بین سازمان نظام مهندسی امروزه تمام تلاش خود را به کار گفته است تا این آیین نامه با دقت کامل اجرا شود.
جلوگیری از نشست ساختمان
استحکام بنا فقط به مقاومت ساختمان در برابر زلزله محدود نمی‌شود. یکی از موضوعات بسیار مهمی که بسیاری از ساختمان‌های قدیمی با آن بسیار درگیر هستند، نشست نامتقارن است. ترک‌های بزرگ و خطرناک از جمله اثرات نشست ساختمان است که می‌تواند خسارت‌های جانی و مالی زیادی به وجود آورد. مشارکت در ساخت باعث می‌شود تا از نشست های احتمالی جلوگیری شود و جان ساکنان در امان بماند.
جلوه زیبای ساختمان
یکی از فواید مشارکت در ساخت می‌توان به زیبایی ساختمان اشاره کرد. ساختمان‌های کلنگی علاوه بر اینکه نمای شهر را بسیار زشت می‌کنند، بلکه روی اعتماد به نفس ساکنان ساختمان تاثیر بسیار منفی ایجاد می‌کند. بازسازی ساختمان در طرح مشارکت در ساخت، چهره شهر را بسیار زیبا کرده و حس خوبی برای اعضای ساختمان ایجاد می‌کند.
امکانات روز
بسیاری از افراد میان سال که در خانه‌های قدیمی زندگی می‌کنند، با مشکلات کمردرد و پا درد رو به هستند. چرا که برای رفتن به طبقات بالا از پله استفاده کرده و بالاجبار از سرویس بهداشتی استفاده کنند. در ساختمان‌های قدیمی امکاناتی که در حال حاضر در خانه‌های بازسازی شده و جدید وجود دارد، برخوردار نیستند. بنابراین بازسازی ساختمان در طرح مشارکت در ساخت، بهره‌مندی از امکانات روز از جمله آسانسور و سرویس بهداشتی فرنگی را برای ساکنان فراهم می‌کند.
کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های تعمیرات
یکی از معایب خانه‌های کلنگی، افزایش هزینه‌های تعمیرات و نگهداری است و میزان مصرف انرژی را نیز افزایش می‌دهد. در خانه های بازسازی شده به دلیل تعویض بسیاری از ابزار و وسایل، هزینه کمتری بابت تعمیرات و نگهداری پرداخت می‌شود. همچنین به دلیل تعویض پنجره‌های معمولی به پنجره‌های دو جداره و تعویض موتورخانه قدیمی، مصرف انرژی تا حد بسیاری کاهش پیدا می‌کند.
فروش سریع خانه
بسیاری از افرادی که قصد خرید ملک دارند متناسب با بودجه در نظر گرفته شده، همواره اولویت اصلی شان خرید خانه‌های بازسازی شده می باشد. در صورتی که قصد بازسازی خانه خود را داشته باشید، در کوتاه ترین زمان، خانه شما به فروش می رود.
مشارکت در ساخت چه معایبی دارد؟
عدم تحویل به موقع
از جمله معایب اصلی مشارکت در ساخت، عدم تحویل به موقع واحدها می باشد. حتی در صورتی که در قرارداد طرفین، زمان تحویل واحدها قید شده باشد، اما ممکن است به دلیل مسائل مالی، واحدها به موقع تحویل داده نشود.
تقسیم واحدها
تقسیم واحدها یکی از چالش‌ها و معایب مشارکت در ساخت است. در صورتی که در بند قرارداد، در خصوص تقسیم واحد مذاکره ای صورت نگیرد، ممکن است بین مالک و سازنده اختلافاتی به وجود بیاید.
خطرات مالی و جانی
ممکن است در طول عملیات‌های ساختمانی خطرات مالی و جانی زیادی به وجود آید. در صورت عدم قید سازندگان در بند قرارداد، مشخص نخواهد شد که چه کسی مسئول پرداخت خسارت های احتمالی خواهند بود. این بخش از مشارکت در ساخت را جدی گرفته و در خصوص بیمه افرادی که قرار است در ساخت ساختمان همکاری کنند، مذاکراتی صورت بگیرد.
حق واگذاری
واگذاری حق پیش فروش واحدها یکی از موضوعاتی است که ممکن است خطرات مالی را به جان مالکان بی‌اندازد. توصیه می‌شود در بند قرارداد مشارکت در ساخت، در این خصوص مذاکرات لازم صورت بگیرد.