فهرست مطلب
عوارض شهرداری یکی از ملزومات زندگی شهری است که همه شهروندان ملزم به پرداخت آن هستند؟ اما به چه چیزهایی عوارض تعلق می‌گیرد؟ شهروندان باید چه عوارضی پرداخته کنند؟ انواع عوارض شهرداری کدام‌ها هستند؟
عوارض شهرداری به چه معناست؟
عوارض که جمع عارضه است، در لغت حادثه و پیشامد معنا شده است. البته مالیات نیز معنی شده است، اما عوارض تفاوت زیادی با مالیات دارد. در اصل عوارض به‌منظور جبران هزینه‌هایی است که یک سازمان عمومی مثل شهرداری برای انجام کار یا ارائه خدماتی متقبل می‌شود. طبق قوانین ایران، شهرداری در قبال خدماتی که ارائه می‌کند، از شهروندان عوارض دریافت می‌کند. از این روز عوارض شهرداری، مهم‌ترین منبع درآمد شهرداری محسوب می‌شود.
انواع عوارض شهرداری
عوارض شهرداری انواع مختلفی دارد و بر اساس معیارهای مختلف به چند دسته تقسیم می‌شود. یکی از این دستهبندیها مربوط به مرجع صدور، یعنی بخشی است که این عوارض را تعیین می‌کند. بر اساس این تقسیم‌بندی عوارض به دو دسته تقسیم می‌شود: عوارض ملی و محلی. عوارض ملی به تمامی عوارضی گفته می‌شود که مجلس شورای اسلامی آن را تعیین می‌کند. مهم‌ترین عوارض ملی عوارض ناپایدار است که مهم‌ترین بخش آن عوارض مازاد بر تراکم مجاز جرائم ناشی از آراء قطعی کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها محسوب می‌شود.
عوارض محلی نیز آن دسته از عوارضی هستند که در شورای اسلامی شهرها تصویب و ابلاغ می‌شوند. مبنای تعیین چنین عوارضی بند ۱۶ از ماده ۷۱ قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱/۱۲/۱۳۷۵ است. این دسته از عوارض، جدای از تولید کالا یا خدمات به منبع عوارض مستمر و یا موجود در حریم شهر تعلق می‌گیرد. از جمله مواردی که جزو عوارض محلی است، می‌توان به عوارض مربوط به زمین، ماشین‌آلات و ساختمان اشاره کرد.
عوارض مستقیم یا غیرمستقیم نوع دیگری از انواع عوارض شهرداری است. عوارضی که به اموال منقول و غیر منقول تعلق می‌گیرد، عوارض مستقیم هستند. عوارضی که به کالا و خدمات تعلق می‌گیرد نیز عوارض غیرمستقیم است. در تقسیم‌بندی دیگری نیز می‌توان عوارض را دو نوع عمومی (عوارضی که به تمام منابع تعلق می‌گیرد) و عوارض خاص (نقطه مقابل عوارض عمومی) دانست.
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، عواض دو نوع پایدار یا ناپایدار هم دارند. عوارض ناپایدار به عوارضی گفته می‌شود که شامل مازاد بر تراکم مجاز، جرایم ناشی از آرا و قطعی کمیسیون ماده ۱۰۰ هستند. عوارض پایدار به کلیه عوارض مثل عوارض ملی، عوارض خودرو، عوارض سطح شهر، عوارض نوسازی، عوارض صدور پروانه ساختمانی، عوارض کسب و پیشه و عوارض ۵ درصد بلیط مسافر گفته می‌شود.
عوارض نوسازی و عمران شهرداری
یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین عوارض شهرداری که منبع درآمدی شهرداری نیز محسوب می‌شود، عوارض نوسازی و عمران شهری است که طبق قانون نوسازی و عمران شهری از سال ۱۳۴۸ تا کنون توسط شهرداری از تمام شهرها دریافت می شود. البته عوارض نوسازی به این معنا نیست که پرداخت عوارض فقط متعلق به مالکان خانه‌های نوساز است، بلکه همه مالکان املاک واقع در آن شهر باید چنین عوارض را بپردازند.
چگونگی پرداخت عوارض نوسازی و عمران شهرداری
پرداخت عوارض نوسازی کار سختی نیست و به‌راحتی انجام می‌شود. اگر قصد پرداخت آن به شکل حضوری را دارید، می‌توانید با مراجعه به بانک یا دستگاه‌های خودپرداز اقدام به پرداخت عوارض خود کنید. با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک شهری نیز امکان پرداخت وجود دارد. اگر ترجیح می‌دهید که به‌صورت غیرحضوری اقدام به پرداخت کنید، می‌توانید از طریق اپلیکیشن‌ها یا موبایل بانک و سامانه تلفنی ۱۳۷ این کار را انجام دهید.
نکته مهم مورد توجه که باید بدانید، این است که پرداخت عوارض نوسازی و عمران شهرداری به‌صورت یک تا پنج قسط امکان‌پذیر است و در زمان پرداخت هر یک از اقساط فیش جداگانه‌ای به فرد داده می‌شود.
عوارض نوسازی شهرسازی چگونه تعیین می‌شود
چگونگی محاسبه عوارض نوسازی شهرداری به شرح زیر است:
- ۱.۵% ارزش ملک = عوارض نوسازی
- ارزش زمین + ارزش ساختمان= ارزش ملک
- قیمت منطقه‌ای ، مساحت زمین= ارزش زمین
- (قیمت بنا + ۳۰ درصد ارزش معبر) ، مساحت مشمول ساختمان= ارزش ساختمان
- در محاسبه ارزش زمین مولفه های ذیل اهمیت دارند:
- مساحت زمین- تعیین محل وقوع ملک در دفترچه منطقه‌ای (دفترچه ارزش معاملاتی)- مساحت جبهه و پشت جبهه (تا سال ۱۳۹۱)- پهنه ملک.
نحوه تعیین عوارض خودرو
مالکین همه خودروها طبق تبصره ۶ ماده ۴۲ از فصل مربوط به قانون مالیات بر ارزش افزوده، مالکین موظف به پرداخت سالیانه عوارض خودرو هستند. حال این سوال پیش می‌آید که عوارض سالیانه خودرو به چه صورت است؟ عوارض سالیانه خودروهای سواری تولید داخل ۵/۱ در هزار قیمت فروش کارخانه و برای خودروهای وارداتی ۵/۱ در هزار ارزش گمرکی و حقوق ورودی آن‌هاست.
در ادامه باید به عوارض سالیانه موتور سیکلت هم اشاره کرد که طبق مصوبات شورای اسلامی شهر، از ابتدای سال ۱۳۸۳ اجرایی شد. اگر مالک موتورسیکلت هستید، می‌توانید با مراجعه به پرتال شهرداری یا همچنین کلیه دفاتر خدمات الکترونیک شهر، اطلاعات موتورسیکلت‌تان را در سامانه ثبت کنید تا قبض عوارض سالیانه موتورسیکلت‌تان را دریافت کنید.