اطلاع و آگاهی کافی از انواع بیمه و کارکرد هر کدام از آنها باعث می‌شود که ما با دیدی روشن درصدد انتخاب بیمه، متناسب با دارایی‌ها، شغل، مسئولیت‌ها و… باشیم.
احتمالا همه ما که در طول زندگی خود دغدغه بیمه شدن (خودمان) و بیمه کردن (چیزی) را داریم. این کلمه را در امور روزمره، محل کار، مراکز خدامات پزشکی و… بسیار شنیده‌ایم و مشتاق بوده‌ایم که درباره انواع بیمه اطلاعات جامع و کاملی داشته باشیم. اگر آگاهی داشتن از انواع بیمه برای شما هم دغدغه است، پیشنهاد ما این است که تا پایان این مقاله همراه ما باشید. ما در این مقاله از مجله اینترنتی نیازمندیهای همشهری به معرفی انواع بیمه و دسته‌بندی‌های آن پرداخته‌ایم.
بیمه چیست؟
بیمه یک قرارداد است که به اعتبار و به موجب آن، یک طرف قرارداد یعنی بیمه‌گر یا بیمه‌کننده متعهد می‌گردد تا در ازای پرداخت وجه یا وجوهی مشخص‌شده بر اساس قانون و تبصره‌های بیمه، در صورت وقوع یا بروز حادثه از طرف دیگر قرارداد که بیمهگذار است، حمایت کند. در واقع او موظف است که خسارت وارده بر بیمهگذار را جبران کند یا وجه معینی به او بپردازد. در تعریف دیگر بیمه، این‌طور آمده است: «بیمه قراردادی است که بر اساس آن ریسک مشخصی از یک طرف قرارداد که بیمهگذار نامیده می‌شود، به طرف دیگر که به‌عنوان بیمه‌گر شناخته می‌شود، در ازای پرداخت وجه به عنوان حق بیمه، مطابق اصول بیمه منتقل می‌گردد.»
حق بیمه و نحوه محاسبه آن یکی از موضوعات مهمی است که باید به آن توجه داشت. بیمه‌کنندگان یا همان بیمه‌گران از خطرهای احتمالی و ریسک‌های موجود در هر حوزه و حیطه‌ای به خوبی آگاه هستند و احتمال وقوع آنها را هم بررسی کرده‌اند. به همین دلیل آنها مبلغ حق بیمه پرداختی از طرف هر بیمه‌گذاری را طوری محاسبه می‌کنند تا در نهایت، کل مبلغ برای جبران خسارت‌های وارده احتمالی کافی باشد. در نتیجه، در مقدار حق بیمه پرداختی‌ای که هر فرد متقاضی بیمه باید پرداخت کند، دو عامل اهمیت بسیاری دارد: اول، میزان و درصد احتمال بروز خسارت در آینده چقدر است. دوم این‌که احتمال وقوع حادثه برای بیمهگذار متقاضی بیمه بیشتر یا کمتر از میانگین احتمال خطر باشد.
اصطلاحات انواع بیمه
موقع عقد قرارداد بیمه، اصطلاحات و کلماتی وجود دارد که آشنایی با آنها ما را به شناخت بهتر و عمیق‌تری نسبت به قراردادهای بیمه می‌رساند. در ادامه به مهم‌ترین و پرتکرارترین اصطلاحات انواع بیمه اشاره کرده‌ایم.
بیمهگذار
بیمهگذار یا متقاضی بیمه شخص حقیقی یا حقوقی است که نسبت به موضوع بیمه، مالکیت دارد. بیمهگذار یا خودِ فرد متقاضی بیمه است یا این‌که نمایندگی مالک یا ذی‌نفع یا مسئولیت حفظ موضوع بیمه را از طرف مالک دارد. فرد بیمهگذار طرف قرارد قرارداد بیمه با بیمه‌گر است که بعد از عقد قرارداد بیمه، متعهد به پرداخت حق بیمه توافق‌شده می‌شود.
حق بیمه
حق بیمه به مبلغ مشخص و توافق‌شده در بیمهنامه گفته می‌شود که بیمهگذار موظف به پرداخت آن از زمان صدور بیمهنامه یا در موعد مقرری است که در بیمهنامه برای پرداخت به بیمه‌گر (یا همان بیمه‌کننده) مشخص شده است.
موضوع بیمه
هر چیزی که بابت آن باید حق بیمه پرداخت کنیم، موضوع بیمه است. موضوع بیمه می‌تواند اموال شخص بیمهگذار یا سود حاصل از آن‌هاست. موضوع بیمه می‌توان هر گونه حق مالی یا حتی مسئولیت حقوقی و مدنی هم باشد. بیمه می‌تواند به حادثه یا خطر با احتمال وقوع بالا نیز تعلق بگیرد.
فرانشیز
بخشی از هر خسارت است که به عهده بیمه گذار است و میزان آن در بیمه نامه مشخص می‌گردد.
ذی نفع
فردی است که نام او طبق خواست و ترجیح بیمهگذار در بیمهنامه ذکر می‌شودتا تمام یا بخشی از خسارت به او پرداخت گردد.
مدت بیمهنامه
شروع و پایان مدت بیمه همان چیزی است که در بیمهنامه ذکر می‌شود. اما در حالت کلی، مدت بیمه یک سال تمام شمسی است و از ساعت ۲۱ ظهر روزی شروع می‌شود که به عنوان تاریخ شروع بیمهنامه قید شده است. تاریخ پایان آن نیز، ساعت ۲۱ ظهر روز انقضاء بیمهنامه است. البته این ساعت می‌تواند طبق توافق طرفین تغییر کند.
تاریخچه انواع بیمه در ایران
اگرچه سابقه رونق و فعالیت بیمه در ایران را می‌توان نزدیک به یک قرن دانست، اما نخستین فعالیت رسمی بیمه و رونق‌گرفتن آن مربوط به سال ۱۲۸۹ خورشیدی است. در این سال، دو شرکت بیمه آمریکایی نمایندگی خود در ایران را تاسیس کردند. تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران در سال ۱۳۱۴ و تصویب قانون بیمه در سال ۱۳۱۶ را باید نقطه آغاز تحولات و به رسمیت شناختن بازار بیمه ایران دانست. بعد از تصویب این قانون بود که چندین شرکت بیمه خارجی، اقدام به ثبت و تاسیس شعب و نمایندگی‌های خود در ایران کردند. اولین بیمه خصوصی ایران نیز با نام بیمه شرق در سال ۱۳۲۹ تاسیس شد. در نهایت بیمه مرکزی ایران نیز در سال ۱۳۵۰ تاسیس شد.
انواع بیمه
با بررسی همه بیمه‌هایی که در ایران وجود دارد و افراد به سراغ آنها می‌روند، در حالت کلی می‌توان انواع بیمه را به چهار دسته کلی تقسیم کرد. انواع بیمه در ایران عبارت‌اند از:
- بیمه اشخاص
- بیمه اموال
- بیمه مسئولیت
- بیمه امور خاص
هر کدام از انواع کلی بیمه، خود نیز به انواع دیگری تقسیم می‌شوند و دارای زیرمجموعه‌هایی هستند که در ادامه به معرفی آنها پرداخته‌ایم.
بیمه اشخاص
همان‌طور که از عنوان این بیمه برمی‌آید، این بیمه مربوط به جان و وضعیت سلامتی است و به اموال تعلق نمی‌گیرد. بیمه اشخاص، خود به سه نوع تقسیم می‌شود که عبارت است از بیمه درمانی، بیمه عمر و بیمه حوادث. در ادامه، به توضیح مختصر هر کدام پرداخته‌ایم:
بیمه درمانی
این بیمه شامل تمام هزینه‌های درمان مثل ویزیت، آزمایش‌های پزشکی، جراحی، هزینه‌های اتاق عمل، جابه‌جایی بیمار، هزینه‌های دارو، زایمان، دندان پزشکی، بیهوشی، و سایر مواردی می‌شود که بیمه‌گر در قرارداد بیمه ملزم به پرداخت آن است. بعد از عقد قرارداد بیمه درمانی، بیمه‌گر موظف است که هر گونه از هزینه‌های درمانی بیمه‌شدگان (توافق‌شده در بیمه) را بپردازد.
بیمه عمر
بیمه عمر که یکی از انواع بیمه اشخاص است، بیمه‌گر در قرارداد متعهد می‌شود که در قبال دریافت مبلغ مشخصی به عنوان حق بیمه، پس از مدت معینی (حتی اگر فرد در قید حیات نباشد، ولی افرادی را نیز برای دریافت حق بیمه تعیین کرده باشد)، مبلغی را به عنوان سرمایه به خود شخص و یا وارثانش (در قرارداد نام آنها ذکر شده باشد) پرداخت کند.
بیمه حوادث
بیمه حوادث اشخاص به حوادث و رخدادهایی مربوط می‌شود که موجب نقص عضو، از کار افتادگی دائم یا موقت، جراحات و صدمات جدی به وضعیت سلامتی فرد شود. بیمه حوادث در صورت بروز چنین حوادثی که نیازمند درمان باشند، هزینه‌های درمانی و همچنین خسارت معینی را پرداخت می‌کند.
بیمه اموال
با وجود این بیمه هزینه‌های خسارت‌ها و آسیب‌های واردشده به اموال پرداخت و جبران می‌شود. بیمه اموال نیز شامل سه نوع است که در ادامه به طور اجمالی به معرفی سه نوع از این بیمه پرداخته‌ایم.
بیمه شخص ثالث و بدنه
با وجود بیمه خودرو، یعنی بیمه شخص ثالث و بدنه، در صورتی که خسارت مالی‌ای به خودرو یا موتورسیکلت و همین‌طور آسیب به سرنشینان آن و اشخاص ثالث وارد شود، جبران می‌گردد.
بیمه آتش سوزی
این بیمه مخصوص ساختمان‌های اداری – تجاری، شرکت‌ها و منازل است. در صورت ایجاد آتش‌سوزی، صاعقه، انفجار و… شرکت بیمه، خسارت مالی وارده را جبران می‌کند. بیمه آتش‌سوزی حوادث دیگری مانند سیل، زلزله، ترکیدگی لوله‌ی آب و خطرات مشابه دیگری را هم پوشش می‌دهد.
بیمه حمل و نقل
این نوع بیمه مخصوص اموال افرادی است که به کار صادرات و واردات مشغول هستند، چون ممکن است کالای وارداتی یا صادراتی این افراد یا حتی جان آنها و اشخاص ثالث، مورد تهدید و خسارت قرار بگیرد، بیمه حمل و نقل هزینه هرگونه خسارتی را پرداخت می‌کند.
بیمه‌های مهندسی
این بیمه مخصوص پروژه‌های در دست احداث و تکمیل‌شده (نظیر پل‌سازی، راه‌سازی، سدسازی و هرگونه عملیات عمرانی) است.
بیمه مسئولیت
این بیمه امنیت مشاغل و فعالیت‌های اجتماعی را تأمین می‌کند. هر فرد با توجه به نقش و فعالیت اجتماعی خود ممکن است جان و مال سایر افراد جامعه را با خطر مواجه کند. بنابراین استفاده از این بیمه برای افراد درگیر فعالیت‌های اجتماعی بسیار ضروری است. بیمه مسئولیت نیز انواع مختلفی دارند که در ادامه به معرفی آنها پرداخته‌ایم.
بیمه مسئولیت عمومی
این بیمه مخصوص صاحبان مشاغلی‌ست که با افراد زیادی سروکار دارند. از انواع آن می‌توان به بیمه عملیات ساختمانی، بیمه مسئولیت مجموعه‌های ورزشی و… اشاره کرد.
بیمه مسئولیت حرفه‌ای
این بیمه شامل مشاغل خصوصی می‌شود. بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان، مهندسین و… از انواع این بیمه هستند.
بیمه مسئولیت تولیدکنندگان کالا
این بیمه به مشاغلی اختصاص دارد که در آنها احتمالا خسارت جانی و مالی به تولیدکنندگان و کارکنان آنها وجود دارد. از انواع بیمه مسئولیت تولیدکنندگان کالا می‌توان به تولید کپسول اطفا حریق، تولید (گارانتی عایق‌های رطوبتی) و… اشاره کرد.
بیمه موارد خاص
بیمه موارد خاص همان‌طور که از نامش پیداست، شامل مواردی می‌شود که کاربرد کمتری نسبت به بیمه‌های دیگر دارند. از انواع بیمه‌های خاص می‌توان به بیمه دام و طیور، بیمه هواپیما، بیمه شترمرغ، بیمه اسب‌های مسابقه و… اشاره کرد.
واقعا از راهنمایی و مطلبتون خوش اومد و به نظرم جالب.عالی و مختصر بود و برای من که باید تحقیق می کردم راحت بود.به بقیه هم این مطلب رو پیشنهاد میکنم
باسلام و احترام – ممنون از مطالب مفیدتون