آشنایی با انواع بیمه‌ تامین اجتماعی

تامین اجتماعی به عنوان یک سازمان دولتی وظیفه دارد تا بخشی از مخارج درمان، مستمری بازنشستگی، هزینه‌های کفن و دفن و مستمری از کار افتادگی افراد تحت پوشش را از محل دریافت حق بیمه پرداخت کند.

از زمان تاسیس این سازمان، ساز و کار و نحوه ارائه خدمات به افراد تحت پوشش با تغییرات زیادی همراه بوده است اما از سال ۱۳۵۸ این سازمان با تشکیلاتی که امروز شاهد آن هستیم، احیا و آغاز به کار کرده است. در حال حاضر بیش از ۴۰ میلیون نفر تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرار دارند.

سازمان تامین اجتماعی به منظور در اختیار قراردادن امکانات خود به تمامی کاربران در سراسر کشور و به منظور جلوگیری از اتلاف وقت افراد تحت پوشش تامین اجتماعی، سامانه تامین اجتماعی account.tamin.ir/auth/login را راه اندازی کرد تا نحوه دسترسی به تمامی امکانات تامین اجتماعی با دسترسی به اینترنت آسان شود. به منظور آشنایی با تامین اجتماعی این مقاله از مجله اینترنتی نیازمندی‌های همشهری را در ادامه بخوانید.

تعهدات و وظایف سازمان تامین اجتماعی

سازمان تامین اجتماعی در قبال حق بیمه‌هایی که از کارگران و کارفرمایان دریافت می‌کند وظایف و تعهداتی دارد که شامل موارد زیر است:

1. حمایت در برابر حوادث، بیماری‌ها و بارداری
2. مستمری بازنشستگی
3. مقرری بیمه بیکاری
4. غرامت دستمزد ایام بیماری
5. پرداخت هزینه وسایل کمک پزشکی
6. کمک هزینه ازدواج
7. مستمری بازماندگان
8. پرداخت عیدی بازنشستگان و مستمری بگیران تامین اجتماعی
9. مستمری از کارافتادگی

شرایط بیمه تامین اجتماعی

آن دسته از افرادی که به عنوان کارگر، کارمند و یا صاحب کسب و کار قصد دارند خود و افراد تحت پوشش خود را بیمه کنند باید پیش از هرگونه درخواستی با شرایطی که سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده است آشنا باشند. این شرایط که از سوی این سازمان ابلاغ شده است به شرح زیر است:

• داشتن کارت پایان خدمت برای آقایان
• سابقه پرداخت حداقل ۳۰ روز حق بیمه

نکته: در صورتی که کارت پایان خدمت و سابقه پرداخت حداقل ۳۰ روز بیمه را ندارید، می‌بایست پروانه کسب دریافت کنید تا بتوانید تحت پوشش این بیمه قرار بگیرید.

• حداکثر سن پذیرش برای بیمه شدن: ۵۰ سال

نکته ۱: در صورتی که سابقه پرداخت حق بیمه به مدت ۱۰ سال را دارید و سن‌تان هم از ۵۰ سال بیشتر باشد، می‌توانید بدون شرط سنی تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار بگیرید.

نکته ۲: در صورتی که سن شخص متقاضی در زمان تقاضا بیش از ۵۵ سال باشد می‌بایست معادل مدت مازاد سنی، سابقه حق بیمه را پرداخت کند.

• اگر شخصی یکبار با سازمان قرارداد بیمه اختیاری منعقد کرده باشد تا سه ‌بار حق انعقاد قرارداد بیمه اختیاری را بدون شرط سنی خواهد داشت.

شرایط بیمه تامین اجتماعی دانشجویان

دانشجویان در حال تحصیل فاقد بیمه یا دانشجویان تحت تکفل والدین خود با بهره مندی از خدمات درمانی و یا والدین مستمری بگیر سازمان می‌توانند با ارائه کارت دانشجویی معتبر از طریق مراجعه به شعب و یا سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی eservices.tamin.ir با ارائه درخواست و احراز شرایط مقرر نسبت به انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه خود اقدام کنند.

در صورتی که دانشجویان متقاضی دریافت خدمات درمانی هستند و تحت حمایت بیمه درمانی تبعی والدین خود نیستند،  در صورت درخواست بیمه درمان، سرانه درمان به این مبلغ اضافه می‌شود که برمبنای حداقل حقوق ماهیانه ۷۱ هزار و ۶۰۰ تومان است.

شرایط افراد تحت تکفل

برای بیمه شده مرد

۱- همسر بیمه شده

۲- فرزندان پسر تا ۱۹ سال سن به شرط عدم اشتغال به کار

تبصره: فرزندان پسر دارای ۱۹ سال تمام سن یا بیشتر درصورتی که شاغل به تحصیل باشند یا در اثر بیماری یا نقص عضو از کارافتاده تلقی شوند، با ارائه گواهی معتبر، تحت تکفل قرار می‌گیرند.

۳- فرزندان دختر به شرط عدم ازدواج و عدم اشتغال

۴- پدر و مادر بیمه شده در صورتی که:

*تحت تکفل او باشند

*سن پدر از ۶۰ سال و سن مادر از ۵۵ سال بیشتر باشد و یا اینکه به تشخیص کمیسیون پزشکی از کارافتاده کلی باشند.

*در هر صورت مستمری بگیر نباشند.

*معاش آنان توسط بیمه شده تامین شود.

برای بیمه شده زن

شوهر بیمه شده به شرطی که:

*معاش شوهر توسط همسرش تامین شود.

*سن شوهر بیشتر از ۶۰ سال باشد و یا به تشخیص کمیسیون پزشکی از کارافتاده باشد.

*به موجب قانون تامین اجتماعی مستمری دریافت نکنند.

*معاش او توسط بیمه شده زن تامین شود.

پدر و مادر بیمه شده با همان شرایطی که برای والدین بیمه شده مرد بیان گردید.

فرزندان بیمه شده با همان شرایطی که برای فرزندان بیمه شده مرد بیان شد، به شرط آن که پدر نتواند فرزندان را تحت پوشش بیمه‌ای قرار دهد.

انواع بیمه تامین اجتماعی

بسیاری از افرادی که به تازگی به عنوان کارگر و یا کارمند قصد دارند وارد بازار کار شوند و یا بصورت آزاد، در صدد راه اندازی کسب و کاری کوچکی هستند، ممکن است با یکسری از قوانین و مقررات مربوط به بیمه‌‎های تامین اجتماعی آشنایی نداشته باشند و یا کارفرما اطلاعات لازم را در اختیار آنها نگذاشته باشند. در ادامه انواع بیمه تامین اجتماعی را مورد بررسی قرار می‌دهیم که در ادامه می‌خوانید.

بیمه خویش فرما

این بیمه به دو دسته بیمه اختیاری و بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تقسیم بدنی می شود.

۱- بیمه اختیاری:

بیمه اختیاری به کسانی ارائه می‌شود که تحت پوشش هیچ گونه بیمه‌ای نیستند و قصد دارند از خدمات سازمان تامین اجتماعی بهره‌مند شوند. این نوع بیمه مشمول افرادی است که کارفرمایی نداشته و برای خود کار می‌کنند. یکی از معایب اصلی بیمه اختیاری این است که افراد تحت پوشش این بیمه نمی‌تواند از خدمات بیمه بیکاری استفاده کند چرا که این دسته از افراد به دلیل عدم برخورداری از کافرما، غرامت دستمزد ایام بیکاری را دریافت نمی‌کنند.

در بیمه اختیاری محدودیت سنی وجود دارد به این گونه که افرادی که قصد خرید بیمه‌های خویش فرما را دارند باید حداقل یک ماه سابقه بیمه داشته و سن آن‌‎ها کمتر از ۵۰ سال باشد. همچنین زنان خانه دار بالای ۴۵ سال نمی‌تواند بیمه اختیاری را خریداری کنند. لازم به ذکر است حق بیمه ۲۶ درصد هست و خدماتی چون از کارافتادگی، فوت، تعهداتی مانند درمان، هزینه‌های پروتز و اروتز، هزینه‌های کفن‌ودفن و از همه مهم‌تر مستمری بازنشستگی را دربرمی‌گیرد.

۲- بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد:

دومین دسته از بیمه خویش فرما بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد است که شامل افرادی می‌شود که برای انجام حرفه و شغل مورد نظر با داشتن کارگر (کارفرما) یا خود به تنهایی (خویش فرما) به استناد مجوز اشتغال صادره از سوی مراجع به کار اشتغال داشته و مشمول مقررات حمایتی خاصی نباشند. پذیرش درخواست متقاضیان مرد و زن که فاقد سابقه پرداخت حق بیمه است موکول به آن است که سن مردان از ۵٠ سال و سن زنان از ۴۵ سال تمام بیشتر نباشد.

بیمه اجباری

بر اساس مصوبات سازمان تامین اجتماعی، تمامی افراد شاغل تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی اجباری قرار می‌گیرند. از ویژگی‌های این بیمه حمایت نظام کاری کشور از بیمه شوندگان است. این نظام همچنین موظف به گرفتن حق مشمولان این قانون هستند. مسئولیت اصلی این نوع بیمه، کارفرما است و بیمه شده مسئولیتی در قبال پرداخت حق بیمه ندارد. در بیمه اجباری حق بیمه ۳۰ درصد حقوق و مزایای فرد است و خدمات و مزایای بیمه اجباری بسیار کامل‌‎تر از شرایط از بیمه‌های اختیاری است. لازم به ذکر است درصورتی که کارفرما، کارمندان خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار ندهد و بخشی از حق بیمه آن‌ها را پرداخت نکند، جریمه خواهد شد.

بیمه کارفرمایان

کارفرماها همانند کارگران و کارمندان می‌توانند از خدمات تامین اجتماعی از جمله خدمات پایه‌ای درمان، حقوق بازنشستگی، حقوق از کار افتادگی بهره‌مند شوند. به همین خاطر کارفرمایان می‌توانند تحت پوشش بیمه‌ای به نام بیمه کارفرمایان تامین اجتماعی قرار گیرند. حق بیمه کارفرمایان حدودا با حق بیمه کارگران یکسان است. همچنین این حق نباید کمتر از حداقل دستمزد و بیشتر از حداکثر دستمزد کارمندان سازمان یا شرکت مربوطه باشد.

بیمه بیکاری

اقشاری که شغل خود را بصورت موقت و یا غیر ارادی از دست داده باشند مورد حمایت سازمان تامین اجتماعی قرار گیرند. بیمه شدگان در صورت نیاز به حمایت مالی در زمان بیکاری موقت، حداکثر پس از گذشت ۳۰ روز از بیکاری خود، به واحد کار و امور اجتماعی اطلاع دهند. گروهی متشکل از نمایندگان اداره کار و رفاه اجتماعی، تعاون و سازمان تامین‌ اجتماعی ارادی و غیرارادی بودن بیکاری فرد را تشخیص می‌دهند. لازم به ذکر است مبلغ بیمه بیکاری از روز اول شروع بیکاری محاسبه و پرداخت می‌شود.